Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu topraklarındaki konumunda doğuda yer alması nedeniyle Birinci Coğrafya Kongresi tarafından 1941 yılında böyle isimlendirilmiştir.
Bölgenin en belirgin özelliği ortalama yükseltisinin fazla ve engebeli olmasıdır
Türkiye'nin Coğrafi Bölgeleri içerisinde en büyük alana sahip olanıdır. Nüfus yoğunluğu bakımından en az olan ve ortalama yüksekliği ise en fazla olan bölgedir. Maden zenginlikleri yönünden en fazla kaynağa sahip olan Doğu Anadolu Bölgesi ayrıca volkanizmanın en etkin olduğu coğrafi bölgedir.
Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içinde yer alan iller şunlardır:
Konumu ve sınırları [değiştir]
Anadolu topraklarında, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Irak'ın kuzeyinde, İç Anadolu Bölgesinin doğusunda, Karadeniz Bölgesinin güneyinde; İran'ın, Azerbaycan'ın, Ermenistan'ın batısında yer alır.
Türkiye'nin kapladığı alanın (814.578 km²) %21'ini (171.061 km²) Doğu Anadolu Bölgesi oluşturur.
Doğu Anadolu Bölgesi, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Hakkari ve Yukarı Murat-Van bölümlerinden meydana gelir.
Yeryüzü şekilleri [değiştir]
Ortalama yükseltisi yaklaşık 2200 m olan Doğu Anadolu Bölgesinin belli başlı yüzey şekillerini sıradağlar, geniş platolar ve ovalar oluşturur.
Bölgenin sıradağları kuzey güney doğrultusunda üç sıra halinde dizilirler. Bölgenin kuzeyinde Çimen Dağı, Kop Dağı, Yalnızçam dağları; ortasında Munzur Dağı, Karasu Dağı, Aras Dağı, güneyinde ise Güneydoğu Toroslar, Bitlis, Hakkari, ve Buzul dağları sıralanırlar. Ayrıca bölgede Nemrut, Süphan, Tendürek ve Ağrı volkanik dağları bulunur.
Bölgede dağlardan sonra en fazla yer kaplayan yeryüzü şekli platolardır. Bölgedeki en büyük plato Erzurum-Kars Platosudur. Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü bu bölgededir. Bölgedeki diğer büyük göller Hazar, Balık, Bulanık, Nazik, Çıldır ve Erçek gölleridir. Bölgenin başlıca akarsuları Fırat, Dicle, Aras, Kura ve Zap akarsularıdır.
Bölgenin denizlere uzak olması ve yükseltisinin fazla olması nedeniyle Doğu Anadolu Bölgesinde karasal iklim etkilidir. Kışlar çok soğuk ve kar yağışlı; yazlar yükseklerde serin alçak yerlerde sıcak geçer. Kış mevsimi uzun ve yaz mevsimi çok kısadır.
Yıllık sıcaklık farkının en çok olduğu bölge olan Doğu Anadolu Bölgesinde yaz sıcaklık ortalaması yaklaşık 20°C'dır. Ve başka bölgelerde buna benzer iklimler görülür.
Bölgenin havzalarında ve ovalarında bozkırlar yaygındır. Dağ çayırları, meşe ve sarıçam ormanları dağların genel bitki örtüsüdür. Türkiye ormanlarının %11'ine sahip olan bölge, orman alanları bakımından 5. sıradadır.
Nüfus ve yerleşme [değiştir]
Türkiye'nin nüfus yoğunluğu en az olan bölgesidir. Bunda bölgenin yüz ölçümünün büyük olması başlıca etkendir. 2000 yılındaki nüfus sayımına göre bölgenin nüfusu 6 milyon 100 bin kişi civarındadır.
Diğer bölgelere göçün fazla yaşandığı bölge olan Doğu Anadolu Bölgesinde kırsal nüfus kent nüfusundan fazladır. Bölge dağlık olduğu Bazı İllerin KÖY NÜFUS ARTIŞI
AĞRI -% 0,68
BİNGÖL -% 0,11
KARS -% 20,92
ARTVİN -% 30,89
ERZİNCAN -% 0,99
ARDAHAN -% 32,15
BAYBURT -% 16,48
ERZURUM -% 17,12
Türkiye’deki coğrafi bölgeler arasında nüfus miktarı ve yoğunluğu yönünden önemli farklar bulunmaktadır. Bu farklarin oluşmasında fiziki faktörler (iklim özellikleri, yerşekilleri, toprak özellikleri) ve beşeri faktörler (sanayileşme, tarım, yeraltı kaynakları, turizm, ulaşım) önemli rol oynarlar. Nüfusun en yoğun olduğu bölge Marmara Bölgesi en seyrek olduğu bölge de Doğu Anadolu Bölgesidir |
