Vikipedi, özgür ansiklopedi
République française
Fransa Cumhuriyeti
|
|
Slogan: Liberté, Égalité, Fraternité
(Türkçe: "Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik") |
| Ulusal marş: La Marseillaise |
|
|
| Başkent |
Paris
48°52′N 2°19.59′E |
| En büyük şehir |
Paris |
| Resmi dil(ler) |
Fransızca |
| Hükümet |
Cumhuriyet |
| - Cumhurbaşkanı |
Nicolas Sarkozy |
| - Başbakan |
François Fillon |
| Kuruluş |
|
| - I. Cumhuriyet |
843 (Verdun Anlaşması) |
| - Fransa'nın Kuruluşu |
1958 (5. Cumhuriyet) |
| AB'ye kabul |
25 Mart 1957 |
| Yüzölçümü |
|
| - Toplam |
674.843 km² (40.) |
| |
260.558 sq mi |
| - Sular (%) |
{{{percent_water}}} |
| Nüfus |
|
| - [[2006 5]] yılında |
63.587.700 (20.) |
| - Yoğunluk |
112/km² (89.)
291/sq mi |
| GSMH
(Satın alma gücü paritesi)
|
2005 tahmini |
| - Toplam |
$1.830 trilyon (7.) |
| - kişi başına |
$29.316 (20.) |
| Gelişmişlik Endeksi (2003) |
0,938 (16.) – yüksek |
| Para birimi |
Euro (€) 6, CFP Franc 7 (EUR, XPF) |
| Saat dilimi |
CET 2 (UTC+1) |
| - Yaz |
CEST 2 (UTC+2) |
| İnternet alan adı |
.fr 8 |
| Telefon kodu |
+33 |
1 Fransa'ya ait tüm karalar.
2 Sadece Kıta Fransa.
3 Fransız Milli Coğrafya Kurumu verisi.
4 Fransız Tapu İdaresi verisi, suları kapsamaz.
5 INSEE kaynağı
6 Büyük Okyanus dışındaki tüm Fransız toprakları.
7 Sadece Büyük Okyanus'taki Fransız toprakları.
8 .fr uzantısına ek olarak, bazı Fransız bölgelerinde farklı Internet TLD'leri de kullanılır: .re, .mq, .gp, .tf, .nc, .pf, .wf, .pm, .gf ve .yt. Fransa ayrıca diğer AB üyeleriyle birlikte .eu uzantısını da kullanır.
|
Fransa Cumhuriyeti (Fransızca:République Française) ya da kısaca Fransa, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, İtalya, Monako, Andorra ve İspanya ile komşu olan, Batı Avrupa'da ülke. Avrupa Birliği'nin kurucu üyesidir.Rusya ve Türkiye'den sonra Avrupa'nın en büyük 3.ülkesidir.
Beşinci Cumhuriyet'in anayasası 28 Eylül 1958'de halk oyuyla onaylandı. Yeni anayasa, icra merciinin gücünü (parlamentoya göre) artırmıştır. Anayasaya göre devlet başkanı 5 yıllık bir süre için doğrudan seçilir. Devlet başkanının tasarrufu, devletin düzgün çalışmasını ve devamını sağlar. Devlet başkanı, başbakanın atamasını yapar, orduyu yönetir ve uluslararası anlaşmaları onaylar.
Fransız Milli Meclisi (Assemblée Nationale) Fransız parlamentosunun alt kanadıdır. Bourbon sarayında toplanır, 577 milletvekili 5 yıllık süre için doğrudan oyla seçilir ve her seçimde tüm koltuklar için oylama yapılır. 331 senatör ise tüm Fransa çapında halk tarafından seçilmiş olan belediye meclisi üyelerinden, il (département) yerel meclis üyelerinden, Bölge (Région) yerel meclis üyelerinden oluşan seçmenler tarafından dokuz yıllık bir süre için seçilir. Senato seçimleri her 3 yılda bir yapılır ve her seçimde senatonun üçte biri yenilenir. 2010'dan itibaren senatörler 6 yıllık bir süre için seçilecektir ve yine her üç yılda bir yapılan seçimlerde yarısı yenilenecektir. Senato Luxembourg Sarayı'nda (Palais du Luxembourg) toplanır. Senato'nun yasama gücü sınırlıdır: Senato ile Milli Meclis arasında anlaşmazlık olması durumunda son söz Milli Meclis'e aittir. Milli Meclis'in gündemini belirlemede hükümetin büyük etkisi vardır. Milli Meclis ve Senato birlikte Versailles şatosunda toplanıp Fransa'nın Parlamento'sunu oluştururlar. Sadece anayasa değişikliğiyle ilgili olarak ve uluslararası bazı anlaşmaları onaylamak amacıyla toplanırlar.
Fransa ve Türkiye [değiştir]
- Ana madde: Türkiye-Fransa ilişkileri
Fransa ve Türkiye ilişkileri yüzlerce yıllık köklü bir geçmişe sahiptir. Özellikle Kanuni Sultan Süleyman döneminde Fransa Osmanlı Devleti'ni diğer Batı Avrupa ülkelerine karşı bir tür dengeleyici olarak görmüş ve işbirliği yapmıştır.
Fransız Devrimi'nden sonra diğer etnik gruplar gibi Türkler de milliyetçilik anlayışlarını Osmanlı'nın klasik millet anlayışından ırk temelli anlayışa doğru çevirmişlerdir. 19. yüzyıl boyunca Osmanlı aydınının laikleşmesi sürecinde de Fransa önemli bir ilham kaynağı olmuştur. Osmanlı siyasi gelenekler açısından da Fransa'nın devrim, terör ve sonrası döneminde fazlasıyla etkilenmiştir.
I. Dünya Savaşı'nda iki taraf farklı cephelerde savaşmışlar ve Osmanlı'nın yenilmesiyle birlikte Anadolu'yu işgal edenlere Fransa da katılmıştır. O ana kadar azınlıkları çıkarları doğrultusunda destekleyen Paris, bundan sonra bu siyasetini gizleme gereği dahi duymayacaktır. Özellikle Kilikya ve Güneydoğu bölgelerinde Ermeni destekçilerinin katliamlar yapmasına da göz yuman Fransa'nın bu tavrı Anadolu topraklarında kan davalarına yol açmıştır.Ancak Mustafa Kemal Önderliği'ndeki Türk orduları Fransızları ve Müttefiklerini en kısa zamanda Anadolu topraklarından atmış ve Tükiye Cumhuriyetini kurmuştur.(1923)
Son dönemde ise Fransa Meclisi'nin 2001 yılında Ermeni iddialarını 'soykırım' olarak kabul etmesi ilişkileri son derece germiştir. Buna ek olarak Fransa Meclisi 12 Ekim 2006 tarihinde, "Ermeni soykırımının inkârının suç sayılması"nı ve ihlal edenlere 1 yıl hapis ve 45.000 Euro para cezası verilmesini öngören yasa teklifini kabul etmiştir. Türkiye bu olayı sert bir dille kınamış ve bazı yaptırımlar uygulayacağını açıklamıştır. Resmi düzeyde olmasa da sivil toplum kuruluşları ekonomik boykot kararı almışlardır.Fransa'nın bu tavrından yola cıkarak Türkiye'de Fransa ve Ermenistana Ambargo uygulamıs bir süreden sonra Fransa'nın baskılarıyla kaldırılmıştır.(Fransa zor durumda kalmadığı için).
Fransa, Türkiye'nin AB üyeliğine karşı çıkan başlıca birlik üyelerinden biridir.
Konuşulan diller [değiştir]
Yerel diller dışında çeşitli göçmen dilleri, özellikle Portekizce, İtalyanca, Arapça (Mağribi lehçesi) ve Berberice konuşulur.
Ayrıca bakınız [değiştir]
